«

»

maj 03 2020

Wydrukuj Wpis

Święto Konstytucji 3 Maja

W tym roku obchodziliśmy 229 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Niestety z powodu zaistniałej sytuacji, nie odbyły się w szkole coroczne uroczystości. Pragniemy jednak przypomnieć, jak ważnym momentem w historii naszego kraju było uchwalenie Konstytucji 3 Maja.

Konstytucja 3 Maja z 1791 roku była jedną z najważniejszych ustaw w Polsce. Była ona drugą konstytucją w świecie – po Konstytucji Stanów Zjednoczonych z 1787 r. – spisaną ustawą tego typu . Konstytucja była próbą radykalnego uzdrowienia państwa i wyeliminowania wpływów obcych mocarstw, czego dalszą konsekwencją była wojna w obronie konstytucji i kolejne rozbiory. Konstytucję 3 Maja uchwalono w najbardziej sprzyjających dla uchwalenia pierwszych dniach maja, gdyż większość posłów opozycji, sprzeciwiających się konstytucji była jeszcze na urlopie wielkanocnym. Autorami Konstytucji 3 Maja byli : król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, któremu przypisuje się ostateczną jej redakcje.

Konstytucja 3 maja 1791r. dokonywała zasadniczej przemiany przestarzałego ustroju politycznego Rzeczpospolitej. Zgodnie z duchem Oświecenia wprowadziła podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Uchwalona przez Sejm Czteroletni jako „Ustawa Rządowa”, Konstytucja wprowadzała w Rzeczpospolitej wolności wyzwania, jednak religią panującą pozostawał katolicyzm. Na mocy Konstytucji 3 maja zmieniono również następujące elementy: Polska stała się monarchią parlamentarną, likwidacji uległa odrębność urzędów Polski i Litwy; zniesiono liberum veto, wolne elekcje. Ustawa rządowa gwarantowała „stanowi szlacheckiemu wszystkie swobody , wolności , prerogatywy i pierwszeństwo w życiu prywatnym i publicznym”. Konstytucja 3 Maja i dalsze ustawodawstwo Sejmu Czteroletniego utrzymały zatem w obrębie państwa feudalnego ustrój stanowy, ale przegrody stanowe uczyniły mniej rygorystycznymi niż dotąd. Szlachectwo miało się odtąd łączyć nie tylko z urodzeniem, ale i z własnością ziemi oraz funkcją społeczną. Uchwalenie konstytucji wzbudziło nadzieje ogółu Polaków na uzdrowienie podupadającego państwa i wyzwoliło niebywały entuzjazm. Niestety przeciwnicy Konstytucji 3 Maja, pod opieką carycy Katarzyny II, zawiązali konfederację w Petersburgu (1792). Od miejsca oficjalnego jej ogłoszenia, Targowicy, nazywana ona jest konfederacją targowicką. Głównym jej celem miało być obalenie postanowień Konstytucji 3 Maja. Na czele konfederacji stanęli: Szczęsny Potocki, Ksawery Branicki i Seweryn Rzewuski. Konfederaci zwrócili się o pomoc do carycy Katarzyny II, która wysłała do Rzeczypospolitej swe wojska. Interwencja rosyjska przekształciła się w wojnę polsko-rosyjską. Wojska Rzeczpospolitej zostały pokonane. Zwycięstwo konfederacji przypieczętowało przystąpienie do niej króla. Władzę w kraju przejęli konfederaci. W styczniu 1793r. Rosja i Prusy zdecydowały się na kolejny rozbiór Rzeczypospolitej. W końcu października 1795 roku Rosja, Austria i Prusy podpisały porozumienie, na mocy którego Rzeczpospolita została uznana za państwo nieistniejące na mapie Europy. Rzeczpospolita przestała istnieć, ale pozostał naród, język i tradycja. Zaborcy zlikwidowali państwowość polską, lecz nie potrafili unicestwić polskości. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku dzień 3 maja stał się polskim świętem państwowym. W latach 1939-1989 jego obchody były zakazane. Jednak dziś znów świętujemy to radosne, polskie majowe święto.

Permalink do tego artykułu: http://www.spwielkawies.eu/sp/swieto-konstytucji-3-maja/